یکی از لذیذترین سوغاتی های یزد,باقلوا است که بهشکل لوزی، مربع و لولهای آماده میشود.
باقلوا در شهرهای دیگر مانند تبریز و قزوین نیز بهوفور به چشم میخورد که هر یک از آنها، طعم مخصوص به خود را دارند.
مواد اولیه باقلوای یزد، آرد، شکر، روغن، شیر، پودر پسته، نارگیل و هل است.
قطاب یکی از خوشمزهترین و معروفترین سوغات یزد است.
قطاب در شهرهای دیگر مانند کرمان نیز فراوان است و طرفداران بسیاری دارد.
قطاب یزد دو قسمت دارد که شامل بخش بیرونی و درونی است.
لایه بیرونی آن یک خمیر سرخشده در روغن است. این خمیر از آرد گندم، زرده تخممرغ و شیر یا ماست تهیه و سپس در پودر قند غلتانده میشود.
برای مغز قطاب نیز از پودر قند، پودر بادام و هل استفاده میشود.
نوعی قطاب به نام قطاب عسلی نیز در این شهر وجود دارد که شیرینی آن بهواسطه عسل تامین میشود.
لوز یک شیرینی سنتی و خوشمزه است که در بخشهای مختلف ایران به ویژه یزد پخته میشود.
این شیرین معمولا بهشکل لوزی برش داده میشود و انواع مختلفی دارد.
با اینکه مواد اصلی همه انواع لوز یکی است؛ اما چاشنی و مواد جانبی متفاوت آنها، سبب تفاوت در طعمشان میشود.
لوز پستهای، بادامی و نارگیلی که در آن هل یا بیدمشک ریخته میشود، تنها بخشی از انواع متنوع لوز یزدی است.
حاجی بادام یکی دیگر از سوغات یزد محسوب میشود که همچون سایر شیرینیهای یزدی، معروف و محبوب است.
این شیرینی که به آن، حاج بادام نیز میگویند، بسیار سبک و خوشمزه است.
استفاده از آرد نخودچی و جوز هندی در حاجی بادام، سبب شده که این شیرینی ارزش غذایی بالایی داشته باشد.
حاجی بادام را از آرد گندم، آرد نخودچی، پودر قند، مغز بادام، تخممرغ، هل و جوز هندی تهیه میکنند.
شیرینی پنجرهای یکی از شیرینیهای متفاوت یزد با ظاهری زیبا و خاص است.
نام دیگر این شیرینی، نان نوقاست و مواد اصلی آن از آرد برنج، آرد سفید، تخممرغ، زعفران، روغن، گلاب و پودر قند است.
نان برنجی یک شیرینی سنتی است که شهرت خوبی در میان ایرانیان دارد.
این شیرینی بهعنوان سوغات کرمانشاه و قزوین هم شناخته میشود که در یزد نیز موجود است.
نان برنجی یزد، معمولا شیرینی کمتری نسبت به نان برنجی سایر شهرها دارد.
مواد اصلی نان برنجی، آرد برنج، آرد گندم، پودر قند، زرده تخممرغ، هل، گلاب، روغن جامد و خرفه است.
در یزد، نوعی شیرینی مشابه با نان برنجی نیز تهیه میشود که به آن، کلوچه برنجی میگویند.
کلوچه برنجی اندازه بزرگتر و رنگ روشنتری نسبت به نان برنجی دارد.
پشمک یکی دیگر از سوغاتی های خوشمزه یزد است.
این خوراکی را از ترکیب آب، شکر، جوهرلیمو و آرد تهیه میکنند و در مواردی با اضافهکردن زعفران، کاکائو، قهوه و سایر مواد، رنگ آن را تغییر میدهند.
سوهان آردی جز بهترین سوغات شهر یزد محسوب میشود.
سوهان آردی یزد، از آرد جوانه گندم، روغن، شکر، گلاب و زعفران تهیه میشود.
این شیرینی خوشمزه و ترد، به دلیل داشتن جوانه گندم، سرشار از انرژی است.
علاوه بر سوهان آردی، نوعی سوهان خانی نیز در یزد وجود دارد که از ترکیب آرد سفید، آرد جوانه گندم، مغز پسته، زرده تخممرغ، هل و دارچین تهیه میشود.
یکی از زیباترین و باارزشترین سوغات یزد، زیلو است.
زیلو یک زیرانداز نرم و راحت است که از نخ پنبه تهیه میشود.
شهر میبد، مرکز اصلی زیلوبافی ایران است که نامش در سال ۱۳۹۷ توسط شورای جهانی صنایعدستی بهعنوان شهر جهانی زیلو ثبت شده است.
در رنگرزی این سوغات یزد از هیچ مواد شیمیایی استفاده نمیشود و رنگهای آن، حاصل رنگ پوست انار، پوست گردو، روناس، لاجورد و… است.
یکی از پارچههای زیبا و چشمنواز شهر یزد، ترمه است که از شادترین و رنگیترین سوغات یزد به شمار میرود.
ترمه یک پارچه نفیس از الیاف نخ، پشم، کرک و ابریشم است. در این پارچه گرانقیمت، معمولا طرحهایی از بتهجقه، شاخ گوزنی، بته بادامی و گلهای شاهعباسی به چشم میخورند.
ترمه رنگهای مختلفی دارد که رنگ آبی، سبز، زرشکی و قهوهای آن، بسیار پرطرفدار هستند.
یکی دیگر از سوغات یزد که قدمتی طولانی دارد، چادر شب است.
این محصول سبک، از جنس ابریشم و پنبه است که بافتی بسیار سبک و راحت دارد. چادر شبها در طرحهای چهارخانه تولید میشوند و رنگهای مختلفی دارند.
این محصول، دستبافته هنرمندان شهرهای اردکان، زارچ و یزد است که در رنگهای متنوع بافته میشود.
محصولات چادر شب دارای ضخامت نازک و ضخیم هستند که به نوع نازک آن رختخواب پیچ گفته میشود. از رختخواب پیچ برای پیچیدن و نگهداری تشک، لحاف و بالش استفاده میکنند.
نوع ضخیمتر چادر شب نیز وجود دارد که طرحی راهراه داشته و برای حمل محصولات کشاورزی از آن استفاده میشود.
شمد یک روانداز بسیار نرم و خنک است که از معروفترین سوغات یزد به شمار میرود.
این رواندازها بسیار پرطرفدار هستند و انتخاب مناسبی برای روزهای گرم سال محسوب میشوند.
داراییبافی هنری قدیمی در یزد است که حدود ۸۰۰ سال قدمت دارد.
محصولات دارایی بافی از جنس ابریشم هستند و برای رنگرزی آنها از رنگهای طبیعی استفاده میشود.
این پارچهها معمولا بهعنوان رومیزی، روتختی و رولحافی کاربرد دارند.
ظروف مسی از گذشته، در میان ایرانیان محبوب بوده و بسیاری از گذشتگان، برای پختوپز از آنها استفاده میکردند.
زیورآلات مسی و انواع دستبند، انگشتر و گردنبند نیز از محصولات مسی جدید هستند که در شمار بهترین سوغات یزد قرار دارند.
سفال گری در شهر یزد قدمتی طولانی دارد و وجود معادن خاک رس به ترویج آن کمک قابل توجهی کرده است. مرکز اصلی سفالگری در استان یزد، شهر میبد است که این هنر در آنجا نسلبهنسل منتقل شده است.
استفاده از خاک مرغوب و خالص با دانههای ریز در کنار ذوق و مهارت هنرمندان یزدی، سفال یزد را به یکی از باکیفیتترین سفالهای کشور تبدیل کرده است. محصولات سفالی را میتوان جز زیباترین و مهمترین سوغات یزد قرار داد که از محبوبیت ویژهای برخوردار هستند.