گلاب مایعی است که از تقطیر گل محمدی به دست می آید.

گلاب علاوه بر صنعت عطرسازی، دارای خواص ضدالتهابی، ضدباکتریایی، ضد درد، ضد تشنج، ضد برونشیت و… می باشد.

اسم سنتی گلاب گیری در کاشان لتان ‌است و عمر درازی دارد. آثار باستانی کشف شده در کاشان نشان می‌دهد، از سالیان دور،‌ وقتی فصل شکفتن گل‌های سرخ فرا می‌رسیده، اهالی کاشان از خانه بیرون می‌رفتند و گل‌های محمدی را می‌چیدند.

ابزار لازم برای گلاب گیری

    -دیگ مسی

    -تغار مسی جهت استفاده از درپوش دیگ

    – پارچ دسته‌دار از جنس مس داخل آب سرد قرار می‌گیرد.

    -چهار عدد نی کوچک تو خالی که رابط بین دیگ و پارچ است.

    -دستگاه حرارتی که زیر دیگ قرار می‌گیرد.

نحوه گلاب گیری کاشان

در ابتدا دیگ های مخصوص را بر روی اجاق می گذارند. گل‌های تازه و قرار داده شده در دیگ را با آب مخلوط می‌کنند. با گذاشتن سرپوش روی دیگ به مدت 4 ساعت، روزنه ‌های احتمالی آن را نیز می‌ پوشانند تا بخار، کامل درون دیگ باقی بماند. بعد از به جوش آمدن محتویات داخل دیگ, بخار آن را از لوله ها به درون پارچ مسی می ریزند. بعد از آنکه بخار ها سرد شدند گلاب تولید می شود.

گلاب گیری از اواسط اردیبهشت شروع می‌شود و تا اواسط خرداد ماه ادامه دارد. اما جشنواره گلاب گیری کاشان هرساله از ۱۵ تا ۲۵ اردیبهشت ماه در کاشان برگزار می‌شود.

نیاسر، برزک، سده، وادقان دیگر مناطقی هستند که در کنار قمصر، آیین گلاب گیری را همه ساله به اجرا درمی آورند. البته در این میان نباید از روستاهایی مثل سده، وادقان و ون در ۵۰ کیلومتری کاشان هم که مراسم سنتی گلاب‌گیری در آنها برگزار می‌شود، غافل شد. گفته می‌شود که مرغوب‌ترین گلاب کاشان از روستاهای ون و وادقان دست می‌آید.

به غیر از گلاب کاشان که بسیار معروف است، گردشگران از کاشان عرقیاتی از جمله عرق اترج، عرق کاسنی، عرق اسطوخدوس، عرق بابونه و عرق آویشن می‌خرند. این عرقیجات خاصیت‌های درمانی فوق‌العاده‌ای دارند و نوشیدن هر کدام می‌تواند امراض بسیاری را درمان کنند.

باقلوا نوعی شیرینی سنتی است که در بسیاری از شهرهای ایران تهیه می‌شود. این شیرینی خوشمزه در کاشان نیز محبوبیت بالایی دارد و در انواع مختلف تولید می‌شود. از ویژگی‌های باقلوای کاشان، می‌توان به عطر بی‌نظیر آن که حاصل گلاب ناب کاشان است، اشاره کرد.

کلوچه یکی دیگر از سوغاتی های شهرستان کاشان است.

کلوچه سنتی کاشان برخلاف کلوچه شمال، مغز ندارد و از ترکیب آرد سبوس‌دار، روغن حیوانی یا نباتی، شکر، هل، زعفران و پسته تهیه می‌شود.

حاجی بادام یکی از خوراکی های خوشمزه کاشان است که شیرینی کمی دارد و جایگزین مناسبی برای قند در کنار چای است.

برای تهیه این سوغات کاشان از پودر بادام، آرد نخودچی، پودر قند و جوز استفاده می‌شود.

پشمک کاشان طعم و عطر بی نظیری دارد.

ظرافت، تازگی و لطافت پشمک کاشان در کنار طعم لذیذش، آن را به یکی از محبوب‌ترین سوغات کاشان تبدیل کرده است.

یکی از اصیل‌ترین سوغات کاشان، نان عباسعلی است. این نان ارزش غذایی بالایی دارد و در آن از ۱۴ ماده مغذی استفاده می‌شود. نان عباسعلی در اوایل محرم به نام حضرت ابوالفضل طبخ می‌شود و یک وعده‌ غذایی کامل و سالم به حساب می‌آید. البته در دیگر ماه‌های سال نیز این نان در برخی از فروشگاه‌ها به چشم می‌خورد.

این سوغات کاشان در فهرست آثار معنوی کشور ثبت شده و در محرم به‌عنوان نذری بین مردم پخش می‌شود.

ترکیبات اصلی نان عباسعلی آرد، شکر، شیر، زردچوبه، زعفران و روغن است. این نان در تنورهای سنتی پخت می‌شود.

فرش کاشان یکی از باارزش‌ترین سوغات کاشان به حساب می‌آید.

بافت ظریف و هنرمندانه، طرح‌های متنوع و اصیل و استفاده از رنگ‌های طبیعی از مشخصه‌های اصلی فرش کاشان است که آن را به معروف‌ترین فرش در کشور تبدیل کرده است.

حدود ۷۰ درصد از فرش ماشینی کشور در کاشان تولید می‌شود.

فرش کاشان در سازمان جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده و شهرت جهانی دارد.

زری‌بافی یکی از صنایع‌دستی‌ معروف کاشان است که قدمتی بسیار طولانی دارد.

پارچه‌های زربافت از زمان هخامنشیان برای دوخت لباس پادشاهان و درباریان مورد استفاده قرار می‌گرفتند. همچنین گفته می‌شود که اشکانیان برای دوخت پرده‌های خود از این پارچه‌های زیبا استفاده می‌کردند. از دوره ساسانیان نیز آثاری از زری‌بافی موجود است که به‌ دلیل ظرافت و زیبایی ویژه‌‌‌ای که دارند، طرفداران بسیاری در سراسر جهان داشته‌اند. این هنر در دوران صفویه به اوج و کمال خود رسید.

هنر زری‌بافی پس از دوره صفویه و در دوران افشاریه، زندیه و قاجار، کم‌کم به فراموشی سپرده شد. هنرمندان کاشانی از جمله نخستین افرادی بودند که در شهر خود، بافت پارچه‌های زربافت را آغاز کردند. استاد محمدحسین خان پورمند از جمله افرادی بود که بافت پارچه‌های زربافت را دوباره از سر گرفت و به کمک فرزندانش، این هنر را احیا کرد. این پارچه‌ها به‌صورت اتفاقی به‌ دست رضاشاه افتادند و او از این هنر استقبال کرد؛ پس بار دیگر بافت پارچه‌های زربافت رونق گرفت.

این پارچه‌ها از عبور تار‌وپودهای ابریشمی مختلف رنگارنگ و نخ گلابتون از میان هم توسط دستگاه زری‌بافی تولید می‌شوند. بافت تخت و بدون پرز و طرح‌های متنوع و رنگارنگ از ویژگی بارز این محصولات سنتی است.

زیلو نوعی زیرانداز دست‌بافت است که در تولید آن از نخ پنبه استفاده می‌شود.

نرمی، لطافت، خنکی، طرح‌ونقش زیبا و رنگ‌های چشم‌نواز از جمله ویژگی‌های زیلوی کاشان است.

یکی دیگر از قدیمی‌ترین سوغات کاشان، شعربافی یا پارچه‌بافی است.

کاشان مرکز اصلی بافت انواع پارچه ابریشمی و شعربافی است و پارچه‌بافی شهرت ویژه‌ای در این شهر دارد.

شَعر در اصطلاح به موی انسان یا حیوان گفته می‌شود. منظور از شعربافی، بافت پارچه‌های ابریشمی با دستگاه بافندگی چهار وردی است که حاصل آن انواع روسری، حوله، چادرشب، بقچه، لباس‌های کردی و… است.

شعربافی به دو روش ساده و راه‌راه انجام می‌شود و بیشتر رنگ‌هایی که در این هنر مورد استفاده قرار می‌گیرند، بنفش، زرشکی، سبز، زرد و مشکی هستند.

گلیم یکی دیگر از صنایع دستی کاشان است که معمولا توسط عشایر بافته می شود.

گلیم زیرانداز یا پوششی است که از پشم، موی بز یا ابریشم تولید می‌شود.

در بافت گلیم از رنگ‌های طبیعی و گیاهی مانند چای، گردو، انار و روناس استفاده می‌شود.

در گلیم از طرح‌هایی خاص مانند طرح‌های طبیعی اسلیمی استفاده می‌شود که حاصل ترکیب این نقوش با رنگ‌هایی خیره‌کننده، محصولی زیبا و بی‌نظیر است.

جاجیم نوعی زیرانداز دورویه است که پرز ندارد و می‌توان از هر دو روی آن استفاده کرد.

جاجیم نسبت به گلیم، ضخامت کمتر و لطافت بیشتری دارد و معمولا به‌عنوان روانداز و برای محافظت از سرما استفاده می‌شود.

گیوه یکی از صنایع‌دستی‌ قدیمی ایران است که در شهرهای مختلف تولید می‌شود.

بافت گیوه در هر منطقه، متفاوت است و نوع گره و بافت آن با توجه‌ به آب‌وهوا و اقلیم آن منطقه طراحی می‌شود.

مرکز گیوه‌بافی در کاشان، روستایی به نام نشلج از توابع نیاسر است که کارگاه‌های گیوه‌بافی زیادی در آن به چشم می‌خورند.

محصولات سفالی یکی از زیباترین سوغات کاشان هستند.

یکی دیگر از سوغات کاشان که بین گردشگران طرفداران زیادی دارد، کاشی کاشان است.

کاشی‌های فیروزه‌ای کاشان، آینه تمام‌نمای دقت و ظرافت هنرمندان این منطقه هستند.