برج گنبد قابوس(گنبد کاووس) با 72 متر ارتفاع جز بناهای تاریخی مربوط به سده چهارم هجری است که در زمان پادشاهی شمسالمعالی قابوس ابن وشمگیر، از پادشاهان آل زیار ساخته شد. بر اساس کتیبه آجری موجود در بنا که به خط کوفی نگاشته شده و گرداگرد برج نصب شده است، این برج در سال 397 هجری قمری (385 هجری شمسی) و بنا به دستور قابوس ابن وشمگیر در حومه شهر جرجان (گنبد کاووس کنونی) بنا شد.
این برج تماما از آجر ساخته شده و با ارتفاعی چشمگیر، به عنوان بلندترین برج تمام آجری جهان شناخته میشود. معماری این سازه تاریخی بهحدی شگفتانگیز است که بسیاری از معماران مشهور جهان، آن را بهترین اثر مهندسی تاریخ بشر خواندهاند.
برج گنبد قابوس در تاریخ 15 دی 1310 به شماره 86 در میان آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سیوششمین همایش یونسکو، در زمره میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
دیوار بزرگ گرگان به همراه تاسیسات وابسته, به عنوان شاخصترین استحکامات دفاعی گرگان، از کرانههای شرقی دریای کاسپین در ناحیه گمیشان آغاز میشود و تا کوههای گلیداغ در شمال شرق کلاله ادامه دارد. این دیوار, با نامهای دیگری همچون سد سکندر، سد فیروز، سد انوشیروان، قزل آلان (مارسرخ) و… نیز شناخته میشود.
در طول مسیر دیوار بزرگ گرگان 36 قلعه و 3 برج نگهبانی با پلان مربع و مستطیل وجود دارد.
دیوار بزرگ گرگان با 200 کیلومتر طول، طولانیترین اثر معماری ایران باستان بعد از دیوار چین است و به عنوان دومین دیوار بزرگ دنیا به حساب میآید. این دیوار یکی از سازههای دفاعی مشهور جهان است که شاهکاری از هوش ایرانیان محسوب میشود و به همین دلیل در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
مجتمع سوارکاری گنبد کاووس با 160 هکتار وسعت,به عنوان یکی از بزرگترین مراکز سوارکاری کشور, در اواخر سال 1340 با هدف برگزاری مسابقات سوارکاری داخلی و خارجی راهاندازی شد. این مجتمع که شامل سوئیت اقامتی، اصطبل، صندلی تماشاگران، پیست مجهز ، رستوران، استخر و پارکینگ میشود، در فصل های بهار و تابستان میزبان علاقهمندان به رشته سوارکاری است.
این مجموعه در تاریخ 21 فروردین 1395 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
دریاچه مصنوعی گنبد کاووس در ابتدای ورودی شهر گنبد کاووس واقع شده است.این دریاچه که به مساحت 5 هکتار و گنجایش 120 هزار متر مکعب آب در سال 84 احداث شد، با قرارگیری در جهت غالب باد به سمت شهر، کمک شایانی در بهبود هوای گنبد کاووس، به خصوص در بخشهای جنوبی میکند.
از تفریحات محبوب در این مکان میتوان به پیادهروی، قاقرانی و ورزش پیرامون دریاچه اشاره کرد.
سد گلستان در حدود 12 کیلومتری شمال شرقی شهر گنبد کاووس، بر روی رودخانه گرگان رود احداث شده است. این سد از نوع سدهای خاکی همگن است و شاخه اصلی آن از ارتفاعات کوههای شرق استان سرچشمه میگیرد.
تالاب آلاگل بزرگترین دریاچه استان گلستان و یک تالاب آب شور است که در بخش داشلی برون و در کنار شهر اینچه برون قرار دارد. فاصله این تالاب تا شهر گنبد کاووس حدود 75 کیلومتر است.
مجموعه سه تالاب آلاگل، آلماگل و آجی گل به عنوان تالاب بینالمللی از سال 1975 در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و با مساحت 1400 هکتار تحت حفاظت سازمان محیط زیست است.
آب تالاب آلاگل همانند تالابهای آجی گل و آلماگل از رودخانه مرزی اترک و زهکشیهای طبیعی نهرهای شور به نامهای سامان و شورجه تامین میشود.
برخی از نقاط پیرامونی تالاب با نی، جگن و درختچههای گز پوشیده شده و بستر آن را در اکثر نقاط، پوشش سبزی از جلبک به طور یکنواخت دربرگرفته است. هر ساله در فصل مهاجرت، هزاران پرنده به تالاب آلاگل و دیگر تالابهای استان میآیند و انواع قو، فلامینگو، اردک، پرستوی دریایی، چنگر، غاز، سلیم، کاکائی، بالکان، آبچلیک و… را میتوان در آنجا مشاهده کرد.
آق تپه گنبد کاووس در حدود 15 کیلومتری شمال شرقی شهرستان گنبد کاووس و در 500 متری شرق محل پیوستن دو رودخانه گرگان و اوغان قرار دارد.
این تپه, کهنترین روستای پیش از تاریخ در دشت گرگان است که قدمت آن را بیش از 7500 سال تخمین زدهاند.
طبق کاوشهای صورت گرفته در آق تپه، آثاری از دوران پیش از تاریخ، عصر برنز (مفرغ)، عصر آهن، دوران اشکانيان، دوران ساسانيان و دوران اسلامی یافت شده است.
تالاب آلماگل در حدود 55 کیلومتری شمال شهرستان گنبد کاووس و در ضلع شمالی جاده گرگان به اینچه برون واقع شده و فاصله بسیار کمی از مرز ایران و ترکمنستان دارد.
مساحت این تالاب برابر با 207 هکتار است و عمق آن از 1 تا 3 متر در نقاط مختلف، تغییر میکند.
آلماگل دریاچهای غنی از مواد مغذی است که شوری آب آن کمتر از دو تالاب آلاگل و تالاب آجی گل است.
زردک، سیاهماهی، کپورچه، آمور، کپور معمولی، پاروا، کلمه، اسبله، کامبوزیا و گاوماهی از جمله آبزبان حاضر در تالاب هستند و دوزیستانی مانند قورباغه مردابی و وزغ سبز هم به تعداد زیاد در این منطقه وجود دارند. همچنین تعدادی از گونههای پستانداران و خزندگان در این منطقه شناسایی شدهاند که از جمله آنها میتوان به تشی، جرد بزرگ، خرگوش، گربه دشتی، روباه معمولی، لاکپشت برکهای اروپایی، بزمجه، مار آبی، کفچه مار و افعی اشاره کرد.
36 گونه پرنده نیز در تالابهای این منطقه جوجهآوری میکنند.
تالاب آجی گل با 360 هکتار، در شمال شهرستان گنبد کاووس و در جنوب روستای تنگلی قرار دارد و عمق آن از 1 تا 5 متر در نقاط مختلف متغیر است. آب تالاب از طریق رودخانه اترک تامین میشود.
پرندگانی مانند فلامینگو، غاز پیشانی سفید، پلیکان سفید، پلیکان پاخاکستری، قوی گنگ، قوی فریادکش، انواع کشیمها، بوتیمارهای کوچک، سلیمها و پرستوها در این تالاب دیده شدهاند که بسته به شرایط جوی هر ساله چه از نظر جمعیت و چه از نظر نوع تفاوت دارند.
همچنین هشت نوع ماهی در تالاب شناسایی شده است که از جمله آنها میتوان به سیاه ماهی و آلبرنوس اشاره کرد.