خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی معروف به لسان‌الغیب، شاعر بزرگ قرن هشتم ایران و یکی از سخنوران نامی جهان محسوب می‌شود که غزل‌های او شهره عام و خاص است. وی به‌دلیل اشعار عرفانی نزد ایرانیان جایگاه خاصی دارد.

خواجه شمس الدین در سال 791 یا 792  هجری قمری در خاک باغ مصلی  به خاک سپرده شد. 65 سال پس از وفات او (سال 856 هجری قمری) در زمان حكمرانی میرزا ابوالقاسم گوركانی، استاد و وزیر حكمران گورکانی به نام شمس‌الدین محمد یغمایی بر فراز قبر حافظ عمارت گنبدی بنا كرد و جلوی آن را حوض بزرگی ساخت كه از آب ركن آباد پر می‌شد.

این بنا در اوایل قرن یازدهم هجری در زمان سلطنت شاه عباس مرمت شد. در زمان نادر شاه افشار نیز تعمیراتی بر آرامگاه انجام گرفت, اما اصلی ترین  كار بر مزار حافظ در زمان كریمخان زند بود. او در سال 1189 هجری قمری دستور ساخت سازه ای اساسی روی آرامگاه حافظ را داد. ساختمان او به شیوه بناهای زمان زندیه دارای تالاری با چهار ستون سنگی یک‌پارچه و از طرف شمال و جنوب گشاده به فضای باز بود و در طرف چپ و راست آن دو اتاق قرار داشت,به‌گونه‌ای كه مقبره حافظ در شمال تالار قرار می‌گرفت و در جنوب آن باغی بزرگ نمایان بود.

همچنین كریمخان دستور داد تا سنگی از جنس مرمر برای قبر خواجه ی شیراز بتراشند و پس از آماده شدن سنگ، دو غزل از غزل‌های حافظ را به خط نستعلیق كه توسط حاج آقاسی بیگ افشار آذربایجانی نوشته شده بود، روی آن حجاری كنند. این سنگ با ابعاد 40x80x266 سانتی‌متر هنوز نیز روی قبر قرار دارد.

پس از حكومت زندیه نیز افراد بسیاری آرامگاه را تعمیر و مرمت كردند.

در سال 1314 خورشیدی به کوشش مرحوم علی اصغر حکمت شیرازی (وزیر فرهنگ وقت) و علی ریاضی (رئیس فرهنگ وقت) طرح نقشه‌ی آرامگاه حافظ، به‌شکل کنونی آن با طراحی و نظارت مهندس آندره گدار شرق‌شناس و ایران‌شناس فرانسوی تهیه شد و در سال 1316 به اتمام رسید.

طبق این نقشه چهار ستون وسط که در زمان زندیه احداث شده بود، با اضافه کردن ستون‌های دیگری به دو طرف امتداد یافت و حافظیه به دو محوطه، شامل باغ در جنوب تالار و آرامگاه در شمال آن تبدیل شد.

در این ساختمان، عمارت قدیمی کریم خان زند به‌صورت تالاری درآمد که 56 متر طول دارد و به ‌وسیله 20 ستون سنگی بلند نگاه داشته می‌شود. چهار ستون یک‌پارچه کریمخانی در میان این ستون‌ها قرار دارد و 16 ستون دیگر دو تکه است که در سال 1315 شمسی ساخته و نصب شده است.

بالای قبر گنبدی است که به‌وسیله هشت ستون سنگی یک‌پارچه 5 متری و به‌ شکل ستون‌های کریمخان نگهداری می‌شود. سطح خارجی گنبد به‌وسیله ورق‌های مس، ترک ترکی، مانند کلاه قلندران و درویشان پوشیده شده و سقف گنبد با کاشی‌های رنگین معرق تزئین شده است.

به‌ جز این دو صحن، مجموعه حافظیه امروز شامل دو بخش شرقی و غربی نیز می‌شود که در واقع بخش شرقی، آرامگاه خاندان معدل و بخش غربی، آرامگاه خاندان قوام است.

ساعات بازدید آرامگاه حافظ در 6 ماه اول سال از ساعت 8 تا 22 و در 6 ماه دوم سال از ساعت 8 تا 19 است.

شیراز، حدفاصل چهاراه ادبیات و چهارراه حافظیه، روبروی ورزشگاه حافظیه

071-32284552