دهکده گردشگری تفریحی رایان در 30 کیلومتری شهرستان نطنز,100 کیلومتری مرکز استان اصفهان و در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا در دامنه کوههای کرکس قرار گرفته است .وجود روستای تاریخی کشه و طرق رود, این نقطه را به یکی از زیباترین مکان های استان تبدیل کرده است.
دهکده دارای امکاناتی مانند دریاچه مصنوعی، قایق سواری، اسب سواری، زیپ لاین به طول 3 کیلومتر,پل معلق,کوهنوردی,رستوران سنتی، فست فود و همچنین ویلاهای اقامتی است که در فاز اول آن مورد استفاده گردشگران قرار گرفته اند.
روستای کشه با جمعیت حدود 700 نفر در دهستان طرق رود، 35کیلومتری شهرستان نطنز و 100 کیلومتری استان اصفهان واقع شده است .
کشه به دو بخش پایین(باغستان) و بالا تقسیم می شود و اکثر مردم روستا در محله پایین زندگی می کنند و به زبان شیرین محلی صحبت می کنند. رودخانه زیبایی از وسط روستا می گذرد که زیبایی آن رادو چندان کرده است.
گردو، بادام، گیلاس، سیب، زردآلو، هلو، گلابی، آلو، آلبالو، انگور و … از درختان میوه همچنین گندم، جو، نخود، لوبیا، ماش و عدس از محصولات کشاورزی مردم روستاست.
رشتهکوه کرکس، از رشتهکوههای مرکزی ایران در استان اصفهان با پهنه 3400 کیلومتر مربع، در جهت شمال غربی جنوب شرقی در شهرستانهای کاشان، نطنز، برخوار و میمه و همچنین اردستان امتداد یافته است. قلههای این رشتهکوه به دلیل ارتفاع زیاد تقریبا نیمی از سال پوشیده از برف هستند.
دامنه کوه محل رویش گیاهان متنوعی از گیاهان بوتهای (درمنه، گون و …) تا درختچه ای است.انواع جانوران وحشی، مانند بز، آهو و گراز، گرگ و پلنگ در این منطقه زندگی می کنند. سطح زیر پوشش کوهستان کرکس در استان اصفهان بالغ بر 300 هزار هکتار است که 7/97 هزار هکتار منطقه حفاظت شده و غیر قابل شکار است.
دلیل تشکیل این کوهها گدازههایی است که از شکافهای موجود بر روی زمین به بالا راه یافتهاند. کوه کرکس با ارتفاع 3895 متر و کوههای کمر سیاه (3630 متر) زیرپل (3630 متر)، گرگش (3588 متر)، غلبه شاه (3493 متر)، لالیوان (3350 متر)، هشاش (3210 متر) و ارشد با(3199 )متر کوههای بالای سه هزار متر این رشتهکوه را تشکیل میدهند.
اکو کمپ کویری متین آباد در 25 کیلومتری جنوب نطنز و 60 کیلومتری جنوب شرقی شهر کاشان قرار گرفته است. این اقامتگاه در ابتدای رمل های شنی بزرگ کویر پشت ریگ در جنوب دریاچه نمک مسیله و در نزدیکی قلعه کرشاهی احداث شده است. این منطقه گردشگری، نخستین اکو کمپ ایران است که با بهره گیری از انواع واحدهای اقامتی بومی و سنتی در سال 1389 با هدف توسعه گردشگری پایدار و حفاظت از زیست بوم منطقه ساخته شده است.
از امکانات و خدمات اکوکمپ کویری متین آباد پارکینگ غیرمسقف ، راهنمای محلی تورهای گردشگری، اینترنت و وای فای رایگان، رستوران، کافی شاپ، چایخانه سنتی، خدمات تفریحی کویری با هزینه مسافر (شترسواری، دوچرخه سواری، رصد ستارگان، سافاری و دلیجان)، سیستم گرمایشی و سرمایشی (فنکوئل، بخاری گازی، هیتر برقی، کرسی و کولر آبی) است.
روستای هنجن در 23 کیلومتری شمال غرب نطنز واقع شده است. فاصله این روستا از مرکز شهر اصفهان تقریبا 160 کیلومتر است. روستا در ارتفاع 1560 متری از سطح دریا قرار دارد و آب و هوای آن سرد و کوهستانی است.
روستای هنجن بافتی تاریخی دارد و در میان حصاری از کوهها و رودها واقع شده است. رودخانه برزرود از شمال و رودخانه چیمه رود از میان روستا عبور میکند، کوههای لاوزه در جنوب و برزقو در غرب روستا امتداد یافته اند.
مردم روستا به زبان پهلوی سخن میگویند.شغل اکثر مردم روستا کشاورزی و دامداری است.
گلابی، خرمالو، گردو، سیب، انجیر و انار مهمترین تولیدات باغی و گندم، جو، صیفیجات و ترهبار از مهمم ترین محصولات زراعی روستا است.
در ساخت واحدهای مسکونی عموما از مصالح بومی مانند گل، سنگ و چوب استفاده شده است. پنجرهها و در خانههای قدیمی از جنس چوب و بیشتر ورودیها در اندازههای کوچک انتخاب شدهاند تا از ورود هوای سرد و خشک به داخل خانه جلوگیری شود.
روستای طامه در 7 کیلومتری جنوب غربی نطنز و در دامنه شرقی کوه کرکس واقع شده است.
درانتهای روستا,رود کوچکی که سرچشمه آن از دامنه های کرکس است، جریان دارد که در مسیر خود چند آبشار زیبا را پدید آورده است.
در قسمت غربی روستای طامه، دو دره زیبا دیده می شوند که در انتهای یکی از این دره ها که پاپول نام دارد، آبشار زیبای طامه با ارتفاع تقریبی 23 متر دیده می شود .دره دیگر نیز که به پاکدار معروف است، به دلیل آب فراوان، آبشارهای زیبایی در مسیر قله کرکس پدید آورده است.
چشمه دلاوون، چشمه لاگله، چشمه خواجه فاضل، امامزاده سید فاضل طامه با بقعه دوره تیموری، خانه های سنتی با پوشش چوب و خار و پشت بام هایی با پوشش کاه گل، از دیگر مکانهای دیدنی روستای تاریخی طامه هستند.
غار پریان در 8 کیلومتری روستای ابیانه در درهای به نام پری هول قرار گرفته است. ابعاد دهانه غار 120×160 سانتیمتر میباشد و در ارتفاع 2967 متری از سطح دریا قرار دارد. این غار در سال 1379 خورشیدی کشف شده و تا به امروز هنوز کشفیات جدیدی از آن یافت میشود.
تعداد تالارهای کشف شده در این غار به 11 عدد رسیده است. به دلیل وجود چاههای خطرناک در این غار، پیمایش کامل آن نیاز به آشنایی کامل به فنون غارنوردی داشته و بدون داشتن وسایل و ابزار مورد نیاز , راهنما و نقشه کامل غار، بازدید و پیمایش آن میسر نیست.
چشمه آب سرخ فریز هند چشمهای سرخ رنگ در فاصله 45 کیلومتری شمالغربی نطنز می باشد. آب این چشمه از دسته آبهای بیکربناته مخلوط، همراه با گاز است و برای درمان بیماریهای کبد و مجاری صفراوی، معده و روده، بیماریهای تغذیه و دستگاه گوارش موثر است.
نوشیدن آب چشمه به دلیل داشتن املاح آهن در ترکیبات خود باعث افزایش تعداد گلبولهای قرمز و مقدار هموگلوبین خون شده و به درمان انواع کمخونی کمک میکند.
محله افوشته محله ای در جنوب شرقی نطنز است که در میان درختان سرسبز و سر به فلک کشیده قرار گرفته و جایگاه 9 اثر تاریخی است. آثار تاریخی خانه سورگاه، مقبره سید حسن واقف، مقبره میر سید واقف، حمام تاریخی، شربتخانه، آب انبار، مسجد، حسینیه و خانقاه، همگی در این محله جای گرفتهاند.
مسجد جمعه یا مسجد جامع نطنز مجموعهای از چندین بنا است که در دوران الجایتو خدابنده و پسرش ابوسعید بهادرخان (دوره ایلخانی) ساخته شده است.
این مجموعه شامل یک شبستان هشت ضلعی گنبددار آجری، آرامگاه شیخ نورالدین عبدالصمد با یک گنبد مخروطی شکل ۸ وجهی، سردر خانقاه و مناره مرتفع است.
از نقاط دیدنی مسجد، مکانی در میان صحن مسجد است که با چند پله به کانال قنات آبی میرسد که از زیربنای مسجد عبور میکند. اصل بنای مسجد با آجر و ملات ساخته و با آهک پوشیده شده است.
در چوبی مسجد، دو لنگهای با منبتکاریهای بسیار زیبا است و تاریخ ساخت در قسمت پایین لنگه سمت چپ درب بهصورت منبت به تاریخ 825 قمری ذکر شده که قدمت بالای 600 ساله آن را نشان میدهد.
این بنای تاریخی زیبا یکی از شاخصترین بناهای موجود در شهرستان نطنز است و در سال 1311 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
مسجد میر نطنز یکی از تاریخی ترین مساجد این شهر است که بلندترین و بی نظیرترین محراب دو طبقه جهان اسلام را در خود جای داده و متعلق به دوره سلجوقی است.محرابی گچی به ارتفاع 84 و عرض 64 متر که علاوه بر گچبری شامل دو کتیبه برجسته به خط ثلث حاوی آیات قرآن است.
کاروانسرای میرابوالمعالی (قلعه کوهاب) با وسعت 3962 متر مربع ,کاروانسرایی چهار ایوانی و مستطیل شکل است که در زمان شاه عباس اول توسط میر ابوالمعالی برزرودی نطنزی ساخته شده است.
گنبد باز بنای گنبدی و هشت ضلعی از خشت و گل در محدوده شکارگاه عباسآباد است که در حاشیه جاده قدیم کاشان به نطنز، بر فراز رشته کوههای کرکس قرار گرفته است. این بنای تاریخی در گذشته محلی برای تفریح و شکار پادشاهان صفوی بوده و قدمت آن به دوران شاه عباس بزرگ باز میگردد.
آ تشکده نطنز، بنایی چهارطاقی متعلق به دوران ساسانیان است که در باغی به نام باغ امام جمعه واقع شده است.
چهارطاقی در محوطهای در حدود 122 متر ایجاد شده و از چهارتاق، چهار جرز بر روی دو سکو، که یکی بر فراز دیگری ساخته شده تشکیل شده است. ارتفاع مجموع دو سکو 15/2 متر و ابعاد حرزها 67/2 در 78/2 است .تنها ستونهای 4 گانه ,طاق جنوبی و اندکی از لبه گنبد این آتشکده باستانی هنوز پابرجاست و سه طاق دیگر و سقف آتشکده سقوط کردهاست. سالمترین قسمت بنا ضلع جنوبی آن است که در آنجا دو گوشواره از چهارتاق، و یکی از تاقهای چهارگانه باقی ماندهاست.
در ساخت بنا از مصالحی همچون قلوه سنگ رودخانهای و ملات گچ و خاک استفاده شده است.
این اثر در تاریخ 18 تیر 1311 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
دهکده رایان: نطنز، روستای کشه، دهکده گردشگری و تفریحی رایان نطنز
اکوکمپ متین آباد: نطنز ، 25 کیلومتری شمال نطنز و 60 کیلومتری جنوب شرقی کاشان
مسجد جامع: نطنز، نزدیک میدانگاه بازار
آتشکده:خیابان مالک اشتر، کوی مسجد جامع، محله قصبه
مسجد میر:نطنز,محله کوی میر روبروی بن بست کوچه میر 4