این میدان پس از ساخت میدان شاه نام گرفت. این میدان در زمان ثبت با همین نام در فهرست میراث جهانی ثبت شد و در حال حاضر در این فهرست با نام میدان امام ثبت شده‌است.
تا پیش از دوره صفویه، باغی به نام نقش جهان وجود داشته‌است. در زمان شاه عباس دوم به دلیل شلوغ شدن بیش از حد بازار اطراف و فروشندگان تصمیم بر آن شد که علاوه بر میدان عتیق (یا میدان کهنه) و میدان شاه، میدان دیگری ساخته شود. این میدان که محلش بسیار نزدیک به میدان شاه و پشت مسجد شیخ لطف‌الله بود، میدان نو نام گرفت. از آنجا که عمارت قدیمی در باغ نقش جهان همزمان با ساخت این میدان، تخریب و مصالح آن در آنجا استفاده شد، میدان نو را میدان نقش جهان نیز می‌نامیدند.
این میدان در شمال شهر اصفهان واقع شده است. سالانه گردشگران بسیار زیادی از این میدان دیدن می کنند. پیش از سال ۱۳۵۷، به این منطقه میدان شاه نیز گفته می شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نقش جهان به طور رسمی میدان امام نیز نامیده شد. نقش جهان در طول تاریخ با نام های میدان اصلی، میدان بزرگ، میدان قصر، میدان سلطنتی و میدان نو نیز شناخته می شد.
این میدان در ۸ بهمن ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ثبت شد و در سال ۱۳۵۸ نیز در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
پیش از دوره صفویه، در این میدان یک باغ زیبا به نام نقش جهان وجود داشت. نقش جهان نام شهری در کشور آذربایجان بود که امروزه به نخجوان تغییر پیدا کرده است.
این میدان طولی بیشتر از ۵۶۰ متر و عرضی برابر با ۱۶۰ متر دارد. محیط این میدان با ۲۰۰ حجره دو طبقه پوشانده شده است. بناهای تاریخی زیبایی هم در دل نقش جهان قرار گرفته است. در گذشته برای حفاظت از میدان و دیگر آثار تاریخی طاق هایی در اطراف آن ساخته شد که این طاق ها به حجره های امروزی تبدیل شده اند.
بناهای اطراف میدان نقش جهان
- مسجد شاه
- مسجد شیخ لطف اله
- عمارت عالی قاپو
- سر در قیصریه
- بازار قیصریه
موقعیت جغرافیایی میدان نقش جهان اصفهان
میدان نقش جهان اصفهان در مرکز شهر اصفهان قرار دارد و توسط بسیاری جاذبه‌های دیگر احاطه شده است. سردر قیصریه که در گذشته راه اصلی بازار اصفهان بوده، در شمال میدان نقش جهان و مسجد امام (شاه) در جنوب این میدان قرار دارند. همچنین جاذبه‌های تاریخی دیگر اصفهان از جمله کاخ چهلستون، حمام شاه، و کاخ هشت بهشت در نزدیکی این میدان قرار دارند. سی و سه پل هم به اندازه ۲۰ دقیقه پیاده روی با میدان نقش جهان فاصله دارد.
بازارهای میدان نقش جهان اصفهان
در اطراف میدان نقش جهان اصفهان بازار بزرگ اصفهان، بازارهای اختصاصی و چهارسوی های مختلفی وجود دارند. بازار مسگرها، بازار آهنگرها، بازار فرش فروشها و غیره هر کدام در بخشی از بازار متمرکز شده اند. چهارسوهای متعددی نیز در میدان وجود داشته که همزمان با احداث و توسعه میدان نقش جهان به وجود آمده اند. بازار اصفهان دارای ۳۷ دهنه است و در سال ۱۰۲۹ هجری قمری ساخته شد. این بازار مرکز داد و ستد شهر اصفهان و ایران در زمان صفوی بوده و میدان نقش جهان اصفهان را به میدان کهنه متصل می نمود. بازارها در قدیم هسته اصلی و مرکزی هر شهر محسوب می شدند و مساجد و مدارس متعددی در آن بنا می گردید. بازار هر شهر محل تجمع و کانون اتفاقات هر شهر بشمار می آمد لذا از اهمیت زیادی برخوردار بود. بازار قیصریه بخشی از بازار اصلی اصفهان بوده و بازارهای دیگری از آن منشعب می شدند. اگر می خواهید حین سفر به اصفهان سری به بازار بزرگ اصفهان بزنید، توصیه می شود بازار بزرگ اصفهان و بازار قیصریه در میدان نقش جهان اصفهان را بازدید نمائید. از این بازار، بازارهای دیگری همانند بازار کلاهدوزها، بازار مقصود بیک، بازار چهارسوی نقاشی، بازار کفشدوزها، بازار لوافها و آهنگرها، بازار مسگرها، بازار غاز و بازار فرش فروشها از جمله بازارهای فرعی اصفهان بشمار می روند.
• میدان نقش جهان محل برگزاری بسیاری از جشن ها و اعیاد سنتی است. از گذشته تا کنون، این مکان محل برگزاری ورزش های سلطنتی هم چون چوگان بوده است. دو دورازه سنگی چوگان نیز از قدیم در این میدان ساخته شده است . هم اکنون نیز وجود دارد.
• امکان سوار شدن درشکه در این میدان وحود دارد. چرخیدن در اطراف میدان با درشکه بسیار لذت بخش است.
• این میدان دارای باغچه های زیبایی است که با ظرافت گل کاری شده اند. حوض های فیروزه ای در مرکز میدان نقش جهان به فوار های بلندی مجهز شده اند. وجود این آب نماها، باعث ایجاد فضایی دلنشین شده اند.
• اطراف میدان نیمکت های زیادی قرار گرفته است که مسافران و گردشگران می توانند از آن استفاده کنند.
• کافه ها و رستوران های زیادی در این میدان قرار گرفته است که می توانید انواع غذاهای سنتی، شیرینی ها، دسرها و بستنی های مخصوص اصفهان را خریداری کنید.
پشمک، دوغ، فرنی، بریانی، خورشت ماست، گوشفیل، باقلوا، سوهان، گز اصفهان و … از خوراکی های مهم این شهر هستند که در میدان نقش جهان می توانید آن ها را پیدا کنید
بازدید از میدان نقش جهان هزینه‌ای ندارد، گرچه بناهای اطراف میدان هرکدام بلیت‌های جداگانه دارند که در مطالب مربوط به هر جاذبه، جزییات آن ذکر شده است. با اینکه‌می توانید 24 ساعته از این میدان بازدید کنید اما فعالیت حجره‌ها و جاذبه‌های اطراف زمان مخصوص به خود را دارد. این زمان معمولا از 9 صبح تا هنگام اذان ظهر است و پس از یکی دو ساعت استراحت نیم‌روزی تا حوالی 11 شب ادامه دارد.
- اصفهان، دروازه دولت (میدان امام حسین)، خ سپه، میدان نقش‌جهان
- اصفهان، چهارراه شکرشکن، خیابان حافظ ، میدان نقش جهان
ندارد
جاذبه های مشابه:میدان امیر چخماق یزد، میدان شاه قزوین،میدان توپخانه تهران
وجه تسمیه:احتمالا باغی به نام نقش جهان در این مکان بوده است
کارکرد پیشین:میدان رژه سربازان ، بازی چوگان ، بازارهای موقت
کارکرد فعلی:میداان – فضای باز شهری
سال ثبت ملی:1310 به شماره 101 – جهانی:1358
نام های پیشین:میدان شاه ، میدان نقش جهان
دوره:صفوی
بانی:شاه عباس اول
سال ساخت:1054ق-1633م
ابعاد بنا:505 در 160 متر مربع
