خانه(موزه)مشروطه تبریز با مساحت 1300 متر,در دو طبقه ساخته شده است. معمار این بنا که حاج ولی معمار است، پس از سال‌ها زندگی در روسیه در سال 1247 به ایران آمد و این بنای زیبا را به سبک معماری زمان قاجار بنا کرد.
در سال 1375 خانه مشروطه تبریز به موزه تبدیل شد.از جمله مجسمه‌های موجود در موزه تندیس حسین خان باغبان، حاج علی دواچی، حاج علی ختایی، هوارد باسکرویل، کربلایی علی موسیو، شیخ علی‌اصغر لیلاوایی، علی‌اکبر دهخدا، زینب پاشا (تنها بانوی حاضر در صفوف مشروطه‌خواهان ) است.
در کنار این تندیس‌ها، سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه، دستگاه چاپ ژلاتینی برای تکثیر شب‌نامه‌های دوره مشروطه، تصویر اسناد تاریخی انقلاب مشروطیت و فرمان مشروطیت را نیز می‌توانید در این موزه بیابید. خانه مشروطه تبریز که اهمیت تاریخی زیادی دارد، در سال 1354 با شماره 1171 به ثبت ملی رسید و در سال 1367 توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شده است.
خانه پروین اعتصامی با مساحت حدود 1300 متر مربع در تبریز واقع شده است. این خانه از زمان افتتاح تا امروز محل دائمی نمایشگاه‌های اداره کل میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان شرقی شده است.
پروین اعتصامی تا سن هفت سالگی در این خانه زندگی می کرده است.
خانه پروین اعتصامی در تاریخ 28 اسفند 1385 با شماره ثبت 18681 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه استاد شهریار سومین منزلگاه استاد شهریار، شاعر معاصر ایران بوده که در سال 1347 توسط ایشان خریداری شده است.قدمت این خانه به سال‌های دهه 1330 باز می‌گردد و دارای مساحت حدود 241 مترمربع است. خانه استاد شهریار در سال 1386 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره 22729 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
درمجموع، بیش از 500 قطعه از آثار لوازم شخصی استاد شهریار مانند کتاب‌ها، کیف، عصا، آثار چاپ شده، دفترها و اوراق دست‌نویس آثار وی، نسخه قرآنی که توسط ایشان با خط نسخ نوشته شده، لوازم تحریر، وسایل شخصی و لوازم زندگی، آلبوم‌های عکس و انواع یادبودها و هدایای داخلی و خارجی این شاعر اندیشمند در معرض نمایش عموم قرار داده شده است.
خانه بهنام (بهنام گنجه‌ای یا قدکی) بنایی مربوط به سال‌های پایانی دوران زندیان و سال‌های آغازین دوران قاجار است و به‌عنوان یک خانه مسکونی ساخته شده است. اکنون بخش اداری دانشگاه هنر اسلامی تبریز در این خانه مستقر است. در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار، این خانه نوسازی و با نقاشی‌هایی تزیین شد.
این اثر در تاریخ 23 فروردین 1376 با شماره ثبت 1850 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه لاله‌ای با قدمتی که به اوایل دوره پهلوی بازمیگردد، توسط فتح علی اوف بنا شد .در سال 1350، این بنا را حاج حسین لاله‌ای خریداری کرد و در اوایل دهه هفتاد، خانه به میراث فرهنگی واگذار شد. برای بزرگداشت خدمات مرحوم یحیی ذکا، در زمینه‌ی تاریخ و ایران‌شناسی، مخصوصا پژوهش‌هایی در مورد آذربایجان و تبریز، این خانه را به دفتر پژوهش‌های تاریخی یحیی ذکا تبدیل کرده‌اند.
این اثر در تاریخ 20 آذر 1379، با شماره ثبت 2919 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه حیدرزاده با مساحت حدود 900 متر مربع در دو طبقه بنا شده است.
خانه شربت اوغلی مربوط به دوران قاجار, بامساحت 1500 متر مربع,در سه طبقه ساخته شده است.
این خانه در تاریخ 6 اسفند 1379 با شماره‌ی ثبت 3222 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه میزبان فرهنگسرای تبریز است.
خانه گنجه‌ای زاده از خانه‌های تاریخی تبریز به شمار می‌آید .در معماری خانه می‌توان تلفیقی از معماری قاجار و پهلوی را مشاهده کرد. بخش شرقی ساختمان مربوط به دوران قاجار است و بخش غربی آن را در اوایل حکومت پهلوی اول بنا کردند.
این اثر در تاریخ 8 مرداد 1381، با شماره‌ی ثبت 6021 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه ساوجبلاغی از خانه‌های قدیمی دوران پهلوی اول است.
خانه‌ی ساوجبلاغی در 22 خرداد سال 2379 با شماره‌ی 2701 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه شیخ محمد خیابانی (خانه موزه شیخ محمد خیابانی) در منطقه مرکزی شهر واقع شده است.قدمت خانه به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بازمیگردد.
خانه بلورچیان از خانه‌های دوره قاجار,در محله‌ی سرخاب (سرخاب قاپوسی) واقع شده است. مالکیت این خانه همچنان شخصی است اما میراث فرهنگی در سال‌های اخیر اقدام به مرمت آن کرده است.
این اثر در تاریخ 25 اسفند 1379 با شماره‌ی ثبت 3113 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه سلماسی با زیر بنای 875 متر از خانه‌های قاجاری است که در اوایل حکومت قاجارها، به‌دست خانواده‌ی حیدرزاده ساخته شد و سپس خانواده‌ی سلماسی (از تاجران سرشناس تبریز) اقدام به تکمیل آن کردند.
این خانه امروزه میزبان موزه سنجش است. مجموعه موزه شامل انواع ابزار توزین مانند ترازوهای زرگری، قپان‌های بزرگ میادین بار، سنگ‌وزنه‌ها، پیمانه‌های نفتی، وسایل مربوط به علم نجوم مانند اسطرلاب، ابزارهای سنجش مربوط به علم هواشناسی، قطب‌نماها و ساعت‌های مربوط به سده‌های گذشته می‌شود.
خانه امیر نظام گروسی (از رجال سیاسی و نویسنده دوره قاجار) یکی از عمارت‌های زیبای به جا مانده از دوران قاجار است. امیر نظام گروسی این خانه را در دوران ناصرالدین شاه برای خود بنا کرد. بعد از سقوط سلسله قاجار، دولت پهلوی از این ساختمان به‌عنوان اداره دارایی و اداره فرهنگ استفاده می‌کرد.
در سال 1370 سازمان میراث فرهنگی این بنا را خریداری و با پایان یافتن مرمت آن در سال 1385، آن را تبدیل به موزه قاجار کرد.
خانه اردوبادی با مساحت 1600 متر مربع, از خانه‌های دوره‌ی پهلوی است که در اوایل حکومت رضاشاه ساخته شد.
این خانه در جنگ جهانی دوم و اشغال تبریز توسط روس‌ها، سفارت عراق بود.عمارت امروزه به مرکز اسناد ملی شمال غرب تبدیل شده است.
خانه اردبادی در آبان سال 1378 با شماره‌ی 2499 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه امیرکبیر تبریز با مساحت حدود 300 متر مربع، محل زندگی امیرکبیر، صدراعظم ناصرالدین شاه در تبریز و همچنین بخشی از محل کار او بوده است. متاسفانه بخش عظیمی از این خانه تخریب شده اما سازمان میراث فرهنگی قسمتی از آن را مرمت و بازسازی کرده است. خانه‌ی امیر کبیر داخل پارک امیرکبیر جای گرفته است و مجسمه‌ای از او با ارتفاع 2 متر و 20 سانتی‌متر از جنس برنز اثر یکی از هنرمندان ایرانی به نام جعفر نجیبی، در محوطه خانه قرار دارد.
خانه حریری متعلق به دوره قاجار است. این بنا شامل یک حیاط اندرونی، یک حیاط بیرونی و دو بلوک خانه می‌شود.
خانه حریری در 27 دی ماه 1377 با شماره‌ی 2242 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه ختایی از خانه‌های قدیمی تبریز است که از دوران قاجار به یادگار مانده است. ختایی‌ها بازرگان بودند و از ثروتمندترین خانواده‌های آن دوران در تبریز محسوب می‌شدند. اهالی خانه با محافظه کاری و درایت، خود را از آسیب‌های جنگ و انقلاب آذربایجان در امان نگه داشته بودند اما سرانجام در روز اول محرم سال 1330 با وجود اعلام آتش‌بس، روس‌ها به خانه حمله کردند و کسانی را که قرآن به‌سر در زیرزمین مخفی شده بودند، به خاک و خون کشیدند.
این اثر در تاریخ 14 مرداد 1382 با شماره‌ی ثبت 9410 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه با نام خانه هنرمندان تبریز فعالیت می‌کند.
خانه ثقه‌الاسلام یکی از خانه‌های تاریخی تبریز است. میرزا علی آقا تبریزی، معروف به ثقة الاسلام تبریزی، از علمای بزرگ آذربایجان بود که در عاشورای سال 1330 هجری قمری به همراه چند تن دیگر، از جمله دو پسر علی مسیو در جریان مشروطیت به‌دست روس‌ها به دار آویخته شد.
در سال‌های گذشته این خانه به‌عنوان آموزشگاه هنرهای سنتی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این بنا در تاریخ 7 مهر ماه 1381 به شماره‌ی 6147 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه نیکدل یکی از خانه‌های قدیمی تبریز است که از دوران قاجار به جا مانده است. گفته می‌شود این خانه متعلق به سالار قلی خان قره باغی بوده است. بعدها این خانه به آقای نیکدل تاجر لوازم خانگی فروخته می شود.
خانه نیکدل در 14 مرداد 1382 با شماره 9470 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
خانه صرافلار متعلق به دوره قاجار و اوایل دوره‌ی پهلوی می باشد.
سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی اقدام به خرید خانه کرد و پس از مرمت و بازسازی بنا، در سال 1374 از این عمارت به‌عنوان خانه و موزه سفال تبریز بهره‌برداری شد.
خانه‌ی صرافلار در 17 اسفند 1381 به شماره‌ی 7802 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه سرخه‌ای از خانه‌های دوران قاجار در محله سرخاب واقع شده است.
مالک خانه میرزا مهدی فراشباشی، داماد مظفرالدین شاه بوده است.
خانه‌ی سرخه‌ای در 19 مرداد 1379 به شماره‌ی 2779 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و سازمان میراث فرهنگی استان هم‌اکنون در حال مرمت و بازسازی این خانه است.
خانه صلح‌جو از خانه های قدیمی تبریز, شامل یک حیاط اندرونی و یک حیاط بیرونی می‌شود.
اثر در تاریخ 14 مرداد 1382 با شماره‌ی ثبت 9478 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه‌ی حاج حسینقلی معروف به ارفع الملک جلیلی با قدمتی که به دوره پهلوی اول می‌رسد، از خانه‌های تاریخی تبریز به شمار می‌رود. سردر خانه‌ی ارفع الملک جلیلی در 7 مهر ماه 1381 به شماره‌ی 6213 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه علی مسیو در مجاورت خانه ختایی تبریز قرار دارد و قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد. این بنا در دو طبقه ساخته شده و شامل یک حیاط اندرونی و یک حیاط بیرونی می‌شود.
امروزه این بنا به موزه علی مسیو تبدیل شده است .
خانه علی مسیو در تاریخ 14 مرداد 1382 با شماره‌ی 9411 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه سلطان القرایی با 300 متر مربع مساحت,یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های تاریخی تبریز است و مالک آن، حاج میرزا جعفر سلطان القرایی، یکی از مفاخر ایران به شمار می‌رود.
این خانه توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و مرمت شده و در سال 1386 با شماره‌ی 19204 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه ستارخان یکی از خانه‌های تاریخی تبریز است. ستارخان از سرداران جنبش مشروطه ایران به شمار می‌رفت و به سردار ملی شهرت داشت.
خانه‌ی ستارخان (از اوایل حکومت ناصرالدین شاه تا حکومت محمدعلی شاه) محل سازماندهی و ستاد فرماندهی مبارزان مشروطه‌خواه و جنگ‌های ضداستعماری علیه روسیه بود. این خانه که قدمت آن به دوره قاجار بازمیگردد، در محله امیرخیز تبریز قرار داشت که توسط روس‌ها به توپ بسته شد.
خانه فعلی ستارخان از دوره پهلوی به یادگار مانده است.
خانه معبودی با مساحت 950 متر مربع, از خانه‌های تاریخی قاجار است.این خانه ابتدا متعلق به احمد جوان بود، سپس حسین قونسول (از اجداد خانواده‌ی تماری) آن را خریداری کرد و در سال 1320 رضا صادری که از تاجران فرش تبریز بود، صاحب خانه شد.
خانه معبودی در 14 مرداد 1382 به شماره‌ی 9471 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
خانه دکتر صحتی با 409 متر مربع مساحت, مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است.
خانه دکتر صحتی امروزه به موزه محرم تبدیل شده و آثار و اشیای مربوط به عزاداری امام حسین (ع) در ماه محرم در آن نگهداری می‌شود.
اثر در تاریخ 8 خرداد 1378 به شماره‌ی 2336 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ساعات بازدید خانه پروین اعتصامی: 9 تا 17
ساعات بازدید خانه استاد شهریار : 7:30 تا 14:30 و از 15 تا 19
بازدید از خانه بهنام در روزهای فعالیت دانشگاه، یعنی روزهای غیرتعطیل امکان دارد. ساعات بازدید :10 تا 14
خانه حیدرزاده به‌دلیل کاربری اداری، تنها در روزهای غیرتعطیل و ساعات اداری قابل بازدید است.
خانه پروین اعتصامی: تبریز، خیابان عباسی، جنب مسجد میرآقا، کوچه ساوجبلاغی، پلاک 6
خانه استاد شهریار:تبریز، خیابان ارتش، محله مقصودیه، خانه استاد شهریار
خانه بهنام:، تبریز، میدان ساعت، محله مقصودیه
خانه لاله ای:تبریز، خیابان ارتش جنوبی، کوچه‌ی صدر
خانه حیدرزاده:تبریز، میدان ساعت، پشت عمارت شهرداری، کوچه مقصودیه
خانه گنجه ای:تبریز، محله مقصودیه، روبروی دانشکده معماری
خانه ساوجبلاغی:تبریز، خیابان امام خمینی، ضلع شمالی مسجد کبود
خانه شیخ محمد خیابانی:تبریز، میدان شهید بهشتی (چهارراه منصور سابق)
خانه بلورچیان:تبریز، محله‌ی سرخاب (سرخاب قاپوسی)
خانه سلماسی:تبریز، خیابان امام خمینی، کوچه مقصودیه، پشت ساختمان شهرداری، بن بست سلماسی
خانه گروسی:تبریز، محله ششگلان، جنب بیمارستان کودکان، پشت مدرسه شیخ عطار
خانه اردوبادی:تبریز، خیابان ارتش جنوبی، پلاک 84
خانه امیرکبیر: تبریز، منطقه 4، خیابان امیر کبیر
خانه حریری:تبریز، خیابان تربیت، کوچه‌ی نورهاشمی، پلاک 132
خانه ختایی:تبریز، خیابان ارتش جنوبی، کوچه‌ی صدر، بن بست ختایی ها
خانه ثقه الاسلام: تبریز، خیابان چایکنار، پشت مخابرات، بین پل قاری و مسجد صاحب الامر
خانه نیکدل:تبریز، خیابان امام خمینی، پیاده‌راه مقصودیه، پلاک 7
خانه صرافلار:تبریز، خیابان شمس تبریزی، ایستگاه گرو، کوچه‌ی صرافلار، کوچه‌ی شهید نوروزی، پلاک 100
خانه سرخه ای:تبریز، خیابان ثقة الاسلام، نرسیده به درب قدیمی سرخاب (سرخاب قاپوسی)
خانه صلح جو:تبریز، خیابان تربیت، کوچه‌ی کرباسی، پلاک 27
خانه حاج حسینقلی:تبریز، خیابان شهید بهشتی (منصور سابق)
خانه علی مسیو:تبریز، خیابان ارتش جنوبی، کوچه‌ی صدر، بن بست ختایی‌ها، پلاک 50
خانه سلطان القرایی:تبریز، محله دوه‌چی، خیابان مفتح، بن بست کوزه‌گر
خانه ستارخان:تبریز، بلوار منجم، کوی امیرخیزی، جنب بیمارستان علوی، کوچه‌ی ستارخان، پلاک 21
خانه معبودی:تبریز، میدان منجم، خیابان شهید سلمان‌پور، پلاک 9
خانه دکتر صحتی:تبریز، انتهای خیابان شهید مطهری (راسته کوچه)، کوچه‌ی شهید گوگانی
