گردنه حیران در مسیر ارتباطی میان آستارا و اردبیل واقع شده و در تقسیم جغرافیایی جز استان گیلان است. این گردنه به سه روستای حیران سفلی، حیران وسطی و حیران علیا تقسیم میشود.
حیران در لغت به معنای منطقه احاطه شده با ابر و مه بوده و ریشه آن از زبان تالشی بیرون آمده است.
علت وجود ابر و مه در گردنه حیران بهدلیل مرتفع بودن آن نیست, در حقیقت ارتفاع بلند بخش گردنه ، فقط 1500 متر از سطح دریا است و کارشناسان بسیاری اعلام کردهاند که رطوبت دریای خزر، اصلیترین علت وجود ابر و مه در گردنه حیران و مناطق پیرامون آن به حساب میآید.
این گردنه از یک سو توسط جنگل احاطه شده و از سوی دیگر مشرف به درهای نسبتا عمیق است؛ بنابراین میتوان گفت که از موقعیت جغرافیایی خاصی برخوردار است. رود ارس نیز از درون دره کنار آن عبور میکند و مرز میان جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان محسوب میشود.
تله کابین گردنه حیران یک مسیر 1500 متری است که 1720 متر از سطح دریا فاصله دارد. زمانی که سوار تله کابین می شوید علاوه بر دیدن مناظر طبیعی,یکی از جالبترین مکانهایی که خواهید دید قلعه شیندان (قلعه گور بابک) است که متعلق به دوره ساسانیان بوده و هماکنون در جمهوری آذربایجان قرار دارد.
سورتمه حیران طولانیترین سورتمه ریلی ایران به شمار میرود. این سورتمه در سال 1394 در دهکده توریستی حیران به بهرهبرداری رسید.
آبشار لاتون یکی از بلندترین آبشارهای ایران,در مجاورت کوه اسپیناس و در میان جنگلی انبوه با گیاهان سرسبز و درختان آلو، به، گلابی، گردو، فندق و سیب وحشی جای گرفته و از فاصله 500 متری نیز قابل مشاهده است.
ارتفاع آبریز اصلی و فوقانی آبشار لاتون 105 متر و عرض آن 5 متر است. همچنین آبریز تحتانی لاتون 65 متر با پهنای 10 متر است و درمجموع ارتفاع آن به 107 متر میرسد.
آبشار لاتون از دامنههای شرق کوه اسپیناس یا اسپینه سرچشمه میگیرد و به رودخانه لوندویل که با طول 17 کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس سرچشمه گرفته سرازیر میشود و با شیب تندی بهسمت کوته کومه و لوندویل حرکت میکند و در آخر وارد دریای خزر میشود. حجم آب این آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است؛ ولی در تمام فصول آب دارد.
آبشار در سال 1398 به شماره ثبت ملی 645 در فهرست میراث طبیعی کشور قرار گرفت.
تالاب استیل در حدود 7 کیلومتری جنوب مرکز شهر آستارا، کنار جاده اصلی تالش واقع شده و یکی از تالابهای پر اهمیت کشور به شمار میرود.
مردم بومی در زبان تالشی این تالاب را هستل با معنای آبگیر مینامند.
ساحل صدف با وسعت 17 هکتار در 7 کیلومتری جنوب آستارا و در مسیر جاده آستارا تالش واقع شده است. این ساحل در نزدیکی منطقه حفاظت شده لوندویل قرار دارد.
باغ پرندگان آستارا یکی از اولین باغهای پرندگان ایران است که در سال 1386 ساخته شد. این باغ در زمینی به مساحت 1050 مترمربع در ورودی جاده آستارا رشت احداث شده است.
این باغ دارای انواع پرندگان با گونههای مختلف که در حدود 300 پرنده با 60 گونه مختلف است. برخی از این پرندگان شامل طاووس، طوطی، قرقاول، مرغ تزیینی، سرسفید کاکلی، بلدرچین، کبک و… میشود.
پناهگاه حیات وحش لوندویل یکی از مناطق طبیعی آستارا با مساحت بیش از 1074 هکتار است. این منطقه در سال 1352 به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد و به مجموعه سازمان محیط زیست کشور اضافه شد.
این منطقه زیستگاه جانوران آبی و خاکی مختلفی از جمله پستاندارانی مانند سمور آبی، گورکن، فک دریای خزر و شغال و پرندگانی مانند قوی گنگ، قوی فریادکش، فیلوش، اردک سیاه کاکل، اردک چشم طلایی و … است.
قلعه شیندان یکی از قلعههای تاریخی و مرتفع در مرز جمهوری آذربایجان و ایران است که قدمت آن به حدود دو هزار سال پیش بازمیگردد.
قلعه در ارتفاع 1850 متری بر فراز کوه شیندان، در منطقه حیران و جاده آستارا به اردبیل، بالای روستای ونبین و در آنطرف مرز واقع شده است.
قلعه تک آغاج (قلعه مریدلر, قلعه دربند) متعلق به دوره سلجوقیان,در روستای عباس آباد ,پشت تالاب استیل واقع شده است.
روستای دربند در 7 کیلومتری جنوبغربی آستارا واقع شده است.
باغ چای عباس آباد در 2 کیلومتری جنوبغربی آستارا قرار دارد. این باغ تنها مرکز کشت چای در آستارا است.
ساحل شریعتی در داخل شهر، کنار جاده ترانزیتی منتهی به اداره گمرک بندر آستارا جای گرفته است. این پارک و ساحل توریستی و تفریحی از هر لحاظ میان سواحل شمالی کشور بینظیر است.
باغ کاکتوس در سال 1356 در خیابان فارابی افتتاح شده و از 220 نوع کاکتوس مختلف از کشورهای برزیل، مکزیک، پرو، بولیوی، آرژانتین و آمریکای جنوبی است. پرقدمتترین و پیرترین کاکتوس خاورمیانه نیز در این باغ زندگی میکند.
پارک جنگلی بیبی یانلو از جنگلهای هیرکانی کشور است که در 5 کیلومتری آستارا، در حاشیه جاده آستارا به اردبیل جای گرفته است.
تالاب آق بین لوندویل و بخش مرکزی آستارا قرار دارد. حجم آب این تالاب در حال حاضر بهدلیل برداشت بیرویه برای مصارف کشاورزی و نیز برداشت غیرمجاز شن و ماسه کاهش پیدا کرده، اما باز با این حال اکوسیستم این تالاب هنوز زنده و فعال است و از جمله مناطق شکار ممنوع و حفاظتشده کشور به شمار میرود. در این تالاب میتوانید نظارهگر 61 گونه پرنده زمستانگذران و مهاجر باشید.
رود آستارا، رود کوچکی است که آستاراچای نام دارد و در مرز میان ایران و جمهوری آذربایجان جریان دارد. این رود در ایران شامل سه شاخه فرعی است که دو شاخه آن از ارتفاعات حیران و یک شاخه دیگر آن از ارتفاعات جنگلی بهارستان جریان مییابند. کنارههای این رودخانه از درختان سرسبز و بیشهزارها پوشیده شده و دارای منظره خارقالعادهای است.
آلاچیق، استراحتگاه سنتی، بوفه، فروشگاه، دوش آب شیرین جهت استحمام شناگران و سرویس بهداشتی از امکانات ساحل صدف هستند.