آش برگ مو (یارپاخ آشی) یکی از لذیذترین و متفاوت ترین آش های ارومیه به شمار می رود که با استفاده از برگ مو، لپه، برنج، مرزه، شوید خشک و آبغوره درست می شود.
از غذاهای محلی ارومیه که در گروه سوپ ها قرار می گیرد سوپ بلغور(یارما شورباسی) نام دارد.
این غذا جز اصلی ترین غذاهای محلی و سنتی ارومیه شناخته شده است و در پخت آن از موادی همچون گوجه فرنگی، سیب زمینی، لوبیا قرمز، پیاز، مرز و بلغور به کار می رود.
از غذاهای محلی و معروف ارومیه که هنوز هم که هنوز است جایگاه خود را در بین اهالی مردم ارومیه حفظ کرده است ارومیه خورشت نام دارد.
در تهیه این خورش خوشمزه موادی همچون لوبیا چیتی، گوجه فرنگی، پیاز، بادمجان، غوره، نمک، فلفل و ادویه جات مختلف به کار می رود.
از دیگر غذاهای سنتی شهر ارومیه که طبخ بسیار آسانی دارد و به سرعت می توان آن را آماده کرد، گیزاتما نام دارد.
این غذا با سرخ کردن موادی همچون کدو، بادمجان، سیر، هویج، سیب زمینی و گوجه فرنگی تهیه می شود.
شورجه ارومیه از غذاهای محلی لذیذ این منطقه می باشد که به عنوان پیش غذا سرو می شود.
این غذا را هم می توان به تنهایی و هم می توان همراه با برنج میل کرد.
در تهیه شورجه ارومیه موادی همچون تخم مرغ، پیاز داغ، ماست سفت، نشاسته ذرت و گوشت به کار برده می شود.
در آذربایجان غربی، کوفته خوشمزه ای به نام کوفته مرغ پخته می شود که مواد اصلی آن مرغ می باشد و به عنوان یکی از غذاهای سنتی این منطقه معرفی شده است.
علاوه بر مرغ در طبخ این غذا موادی همچون تخم مرغ، سبزی تازه، لپه، گردو، ادویه، پیاز داغ و آرد به کار برده می شود.
نوعی غذای محلی که متعلق به آذربایجان غربی می باشد چیغیرتمای مرغ نام دارد.
در واقع منظور از چیغیرتما دقیقا مربوط به مرحله آخری است که تخم مرغ به مرغ اضافه می شود.
این غذا در شهرهای مختلف آذربایجان غربی به نام املت نیز شناخته شده است.
یکی از غذاهای محلی و سنتی ارومیه که معنی جالبی در گویش محلی دارد گوزلمه می باشد.
این غذا در گویش محلی به معنی منتظر نباش می باشد و همانطور که از اسمش پیداست غذایی است که بسیار سریع آماده می شود.
در تهیه گوزلمه از موادی همچون ماست، تخم مرغ، سیر، آب به کار برده می شود.
آش کلم از آش های محلی بسیار خوشمزه استان آذربایجان غربی می باشد که با نام تورشولی آش شناخته شده است
برای پخت این آش بی نظیر موادی همچون برنج، بلغور، کلم برگ، نعنا خشک، آبغوره یا سماق نیاز است.
یکی از خورش های خوشمزه و سنتی ارومیه که با کنگر تهیه می شود خورشت کنگر نام دارد.
این غذای خوشمزه با نعنا و جعفری، گوشت گوسفندی، پیاز، ادویه و نمک طبخ می شود و ظاهرا شبیه به خورش کرفس می باشد.
غذای قابله یکی از غذاهای معروف سنتی و اصیل ارومیه به شمار می آید که بسیار خوشمزه است.
بلغور گندم، بادمجان، گوجه فرنگی، ماش، گوشت قرمز، نخود و… از جمله مواد اصلی این غذای خوشمزه می باشند.
متفاوت ترین خورشی که در بین غذاهای سنتی آذربایجان غربی می توان از آن یاد کرد خورشت آق ماش می باشد که بسیار خوشمزه و لذیذ است.
برای تهیه این غذای خوشمزه نیاز به موادی همچون گوشت چرخ کرده، پیاز، ماش، ادویه سیب زمینی، آبلیمو و … می باشد.
دلمه برگ مو (یارپاق دلماسی) یکی دیگر از غذاهای سنتی استان آذربایجان غربی است.
بهترین نوع پخت دلمه نزد آذری ها می باشد. مواد اولیه ای که در تهیه دلمه به کار می رود عبارتند از لپه، برنج، برگ مو، گوشت، انواع سبزی ها و ادویه جات.
از کباب های سنتی ارومیه می توان به گشنیز کباب اشاره کرد که البته در دیگر شهرهای آذری و شمال غرب ایران نیز طرفداران زیادی دارد.
در واقع این غذا یک نوع کوفته سنتی آذری به شمار می رود که سبزی مخصوص آن بیشتر شامل گشنیز می باشد و به همراه گوشت چرخ کرده، تخم مرغ، لیموی خشک، لپه، پیاز یک غذای خوشمزه را تشکیل می دهد.
سیب زمینی تنوری(یرآلما کبابی) از ساندویچ های محلی خوشمزه شهر ارومیه به شمار می رود.
سیب زمینی تنوری همراه با سنگک برشته و در کنار آن دوغ محلی و سبزیجات سرو می شود.
دلمه کلم نیز همچون دلمه برگ مو از پرطرفدار ترین و معروف ترین غذاهای خطه آذربایجان می باشد که طعم بسیار لذیذی دارد و با استفاده از موادی همچون کلم، گوشت چرخ کرده، سماق، برنج، لپه و … به دست می آید.
قویماخ(کاچی) جز خوراکی های مقوی و سرشار از ویتامین این منطقه به شمار می رود و البته در شهرهای دیگر نیز پخته می شود.
شیره انگور، آرد، روغن حیوانی و گردو از جمله موادی هستند که در تهیه این کاچی خوشمزه به کار می روند.
از غذاهای گیاهی لذیذ دیگر ارومیه، خوراک تره کوهی(گندله قوورماسی) نام دارد که بیشتر در فصل بهار پخته می شود.
تره کوهی یا گندله از گیاهان خود رویی می باشد که در کوههای آذربایجان و در فصل بهار رشد می کند و مردم برای تهیه آش و نیمرو از آن استفاده می کنند. تره کوهی بسیار به تره فرنگی شبیه است و برگهای سبز و بلند با طعم تند دارد.
آش دوغ در استان آذربایجان غربی بسیار معروف بوده و هست.
مردم ارومیه و سایر شهرهای آذربایجان غربی در تهیه این آش خوشمزه از موادی همچون برنج، نخود، شوید، جعفری، دوغ استفاده می کنند.
